Kitâb-ı Sırrı’t-Tevhîd
Kitâb-ı Sırrı’t-Tevhîd
Uşşâkî meşayıhından Sıddîk Nâci Eren Efendi’nin mürşidi Bekir Sıdkı Visali hazretlerinin hocası Abdurrahman Sami Niyazi hz. k.s.a. dir (1879 – 1934) .
Abdurrahman Sâmi efendi verdiği eserlerle ilim âlemine , yetiştirdiği mûrid ve halifeleriyle de müslümanlığa büyük hizmetler vermiş âlim ve mutasavvıflardandır.
Yazma eserlerinden biri de Kitab-ı Sırr-ı Tevhid’dir.
Kitâb-ı Sırrı’t-Tevhîd: Eser müellifin kendi hattı ile 1241 h. yılında kaleme alınmıştır. Dili Türkçedir. Risale 32 sayfalık orta boy bir defterden ibaret olup, 22 satırdır. Fasıl başlarında “aziz ihvanlarım” diye hitabda bulunmasından kitabın müridlerine hitâben kaleme alındığı anlaşılmaktadır. Mukaddimede tevhidin tarifi yapılmıştır. Daha sonra tasavvufla tarikatlar arasında fark olup olmadığı, birbirlerine üstünlüğü olup olmadığı işlenmiştir. Tevhidin mertebeleri, tevhid-i akval, tevhid-i âsâr, tevhid-i sıfat ve tevhid-i zât haşyetullah ve marifetullah, konuları çok geniş bir şekilde incelenmiştir. Müellif müridlerine nasihatlarda bulunmuştur. Risalenin hâtimesi dört bölümden müteşekkildir. Birinci hâtime “lâ ilahe illallah”, ikinci hâtime “lâ ilâhe illâ hû”, üçüncü hâtime peygamberlerin hakikatlerine göre tevhidi, dördüncü hâtime insân-ı kâmil konularını incelemiştir. Risalenin sonuna müellif, 25 beyitlik tasavvufi bir şiir ilave etmiştir.
Kaynaklar :
1*Hüseyin Vassâf. Sejıne-i Evliya, c.4, v.299
2*Abdurrahman Sami. Dîvân-ı Sâmî, s.243, İzmir, 1980
3*Dîvân-ı Sâmî, s.243: Sıddık Naci Eren, Yüce Veliler ve Anadolu Evliyaları, s.536, İstanbul, 1990
4*Sıddık Naci Eren, Yüce Veliler ve Anadolu Evliyaları s.536
5*Sıddık Naci Eren, Yüce Veliler ve Anadolu Evliyaları s.536
6*Bk. Abdurrahman Sâmi, Kitâb-ı Sırı’l Kadîr fî İlmi’l-Îksîr, M. Erol Kılıç özel ktp.
7*Bk. Abdurrahman Sâmi, Divân-ı Sâmî
8* Sıddık Naci Eren-Evrâd-ı Saâdet-i Ebediyye. s. 119-123, Balıkesir, 1987